Με τον καιρό να ανοίγει και το καλοκαίρι να έρχεται, έφθασε η εποχή ανακαίνισης του κήπου ή της βεράντας, και μια τάση που έχει αρχίσει να κερδίζει ολοένα κοινό τα τελευταία χρόνια, είναι η κατασκευή μιας φυσικής λίμνης. Παρ’ όλο που ένα τέτοιο εγχείρημα φαντάζει αρχικά δύσκολο και κοστοβόρο, στην πραγματικότητα δεν διαφέρει πολύ από το στήσιμο ενός ενυδρείου, και μπορεί να γίνει εύκολα, εφόσον υπάρχει σωστός αρχικός σχεδιασμός και τα πρώτα βήματα μετά την κατασκευή. Εδώ είναι 9 βασικές αρχές και tips που πρέπει να έχετε κατά νου πριν ξεκινήσετε να χτίζετε τη νέα σας λίμνη στον κήπο ή την βεράντα σας.
1) Επιλογή τοποθεσίας της λίμνης
Το πρώτο βήμα πριν την τοποθέτηση/κατασκευή είναι η επιλογή του χώρου της λίμνης. Στην Ελλάδα, που για μεγάλο διάστημα το καλοκαίρι αντιμετωπίζουμε υψηλές θερμοκρασίες και μεγάλη ηλιοφάνεια, είναι καλύτερα η λίμνη να βρίσκεται σε περιοχή που δέχεται πρωινό ήλιο και μεσημεριανή σκιά, έτσι ώστε το νερό της λίμνης να μην θερμαίνεται πολύ.
Για την περίπτωση κατασκευής σε κήπο, καλό είναι να αποφεύγεται η τοποθέτησή της πολύ κοντά σε δέντρα, καθώς οι ρίζες ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόβλημα ή ακόμα και να τρυπήσουν τα υλικά στεγανοποίησης της λίμνης. Είναι επίσης καλύτερο να αποφύγετε την κατασκευή μιας λίμνης σε κάποιο χαμηλωμένο σημείο του κήπου που μπορεί να πλημμυρίσει κατά τη διάρκεια περιόδων έντονης βροχής.
2)Σχεδιάζοντας την λίμνη
Ο πιο εύκολος τρόπος να αποκτήσετε μια λίμνη είναι να αγοράσετε μία από τις προκατασκευασμένες λίμνες που υπάρχουν στο εμπόριο, και οι οποίες είναι διαθέσιμες σε ποικίλα μεγέθη και σχήματα.
Φυσικά, μπορείτε να επιλέξετε να κατασκευάσετε εξαρχής την λίμνη σας, στην οποία περίπτωση απαιτείται να ακολουθήσετε κάποιους άξονες σχεδιασμού ώστε να μην αντιμετωπίσετε προβλήματα αργότερα.
α) Το βάθος της λίμνης πρέπει να είναι σχετικά μεγάλο (πάνω από 50 εκατοστά). Εάν η λίμνη σας είναι πολύ ρηχή, το νερό μπορεί να ζεσταθεί γρήγορα κατά τη διάρκεια του ζεστού καλοκαιριού, κάτι που είναι επικίνδυνο για τα ψάρια. Ειδικά σε περιοχές με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χειμώνα, οι λίμνες πρέπει να έχουν βάθος τουλάχιστον 1 μέτρο, έτσι ώστε το νερό να μην παγώνει.
β) Το μέγεθος της λίμνης παίζει πολύ βασικό ρόλο στο πόσα και τί είδους ψάρια μπορείτε να φιλοξενήσετε, αλλά και τι φυτά. Αν χτίσετε τη λίμνη σας πολύ μικρή σημαίνει ότι μπορείτε να έχετε μόνο έναν μικρό αριθμό φυτών και ψαριών στη λίμνη.
3. Κατασκευή της λίμνης
Η λίμνη θα πρέπει εσωτερικά να έχει διαβαθμίσεις, σαν αντίστροφη πυραμίδα, ώστε να δημιουργηθούν “πεζούλες” στον πυθμένα της για να τοποθετηθούν φυτά.
Είναι καλό επίσης να προβλέψετε την δημιουργίας μια ομαλής όχθης περιμετρικά της λίμνης, ώστε να τοποθετηθούν πέτρες που θα κρύβουν τις άκρες του liner και του γεωυφάσματος που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της.
Στην περίπτωση κατασκευής καταρράκτη, καλό θα ήταν ο σχεδιασμός του να ολοκληρωθεί πριν την κάλυψη της λίμνης με liner, ώστε να αποφύγετε τυχόν εκδορές από τις πέτρες που θα σχηματίσουν την κατάβαση του νερού.
4. Επιλογή εξοπλισμού
Ο εξοπλισμός της λίμνης, όπως και σε ένα ενυδρείο, εξαρτάται άμεσα από το μέγεθος της λίμνης και από τον πληθυσμό των ζωντανών που φιλοξενεί. Όπως και στα ενυδρεία, η χρήση ενός φίλτρου είναι απαραίτητη, και το μηχάνημα θα πρέπει να συνδυάζει την μηχανική, χημική και βιολογική φίλτρανση.
Στις λίμνες είναι αρκετά συνηθισμένη η χρήση φίλτρου λάμπας υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), καθώς αποτελεί την πλέον αποτελεσματική λύση ενάντια στην αιωρούμενη άλγη, ένα είδος άλγης που απαντάται πολύ συχνά στις λίμνες και είναι υπεύθυνο για το φαινόμενο του “πράσινου νερού”, μια κατάσταση υπερανάπτυξης άλγης που πρασινίζει και θολώνει το νερό.
Ένα ακόμα ιδιαίτερο μηχάνημα είναι το skimmer επιφανείας. Το skimmer χρησιμεύει στη δέσμευση μικρών επιπλέοντων σωματιδίων όπως άνθη, μικρά φύλλα και άλλα απορρίμματα. Προσοχή απαιτείται ότι σε περίπτωση μεγάλου όγκου φύλλων, το skimmer θα πρέπει να καθαρίζεται χειροκίνητα.
5. Αποχλωρίωση του νερού
Τα ψάρια που ζουν σε λίμνες, όπως και τα ψάρια των ενυδρείων, βλάπτονται από την ύπαρξη χλωρίου και χλωραμίνων στο νερό του δικτύου. Στο πρώτο γέμισμα της λίμνης, που θα ναι και μεγάλος ο όγκος του νερού, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε απλό νερό βρύσης για την γεμίσετε, και απλά θα χρειαστεί να αφήσετε το νερό να “καθίσει” για μερικές ημέρες για να επιτρέψετε στο χλώριο να διαλυθεί (άλλωστε η λίμνη, όπως και το ενυδρείο, απαιτεί το λεγόμενο “στρώσιμο” πριν φιλοξενήσει οργανισμούς). Στις μελλοντικές αλλαγές νερού όμως, είναι σημαντική η χρήση αντιχλώριου με βάση τις οδηγίες του εκάτοστε προϊόντος, έτσι ώστε το χλώριο μέσα στο νερό να δεσμεύεται και να αδρανοποιείται.
6. Οξυγόνωση λίμνης
Η έγχυση οξυγόνου στο νερό της λίμνης είναι απαραίτητη για τα φυτά, τα ψάρια και τα ωφέλιμα βακτήρια που ζουν μέσα. Συνήθως η εγκατάσταση ενός σιντριβανιού ή ενός καταρράκτη αρκεί για να να προστίθεται στο νερό όση ποσότητα οξυγόνου απαιτείται.
Αν παρατηρήσετε ότι η λίμνη σας μυρίζει σαν σάπια αυγά ή τα ψάρια σας λαχανιάζουν στην επιφάνεια της λίμνης, είναι σημάδι ότι η λίμνη σας έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο και πρέπει να προσθέσετε και κάποια ακόμα πηγή οξυγόνωσης.
Ο αερισμός βοηθά επίσης στη μείωση των κουνουπιών, στη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας της λίμνης και στη διατήρηση του νερού της λίμνης καθαρό και απαλλαγμένο από άλγες και επιπλέοντα φύκη.
7. Σκίαση με φυτά επιφανείας
Μια όμορφη και φυσική λύση για την σκίαση της λίμνης, είναι η προσθήκη φυτών επιφανείας. Έτσι, στις ώρες της ηλιοφάνειας, τα ψάρια θα έχουν πάντα σκιά, το νερό της λίμνης δεν θα εκτίθεται απευθείας στον ήλιο, και θα προλαμβάνεται και η δημιουργία άλγης. Μερικά φυτά ιδανικά για σκίαση είναι τα νούφαρα και τα φυτά του είδους pistia.
Εναλλακτικά με τα φυτά, μπορείτε να εγκαταστήσετε ένα πανί σκιάς πάνω από τη λίμνη. Σε κάθε περίπτωση, μια καλή αναλογία είναι τουλάχιστον το 1/3 της επιφάνειας της λίμνης να έχει κάποιου είδους σκίαση.
8. Σωστή συνεχιζόμενη συντήρηση
Η συνταγή για μία όμορφη και λειτουργική λίμνη δε σταματάει στο στήσιμο και το πρώτο γέμισμα, αλλά συνεχίζει με σωστή συντήρηση και ρουτίνες.
Η αλλαγή νερού, αν και μπορεί να φαίνεται επίπονη λόγω του του όγκου του νερού που πρέπει να αλλαχτεί, είναι μια διαδικασία που θα πρέπει να γίνεται σε τακτικά διαστήματα.
Μια τακτική εργασία είναι η αφαίρεση φύλλων και άλλων αποριμμάτων που πέφτουν στη λίμνη, και είναι κάτι που θα πρέπει να γίνεται τακτικά για να μειώθεί η συσσώρευση οργανικών υπολειμμάτων και λάσπης στη λίμνη. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα δίχτυ με μακριά λαβή για αυτό ή να εγκαταστήσετε ένα skimmer λίμνης εάν δεν έχετε χρόνο να το κάνετε χειροκίνητα.
Εάν ζείτε σε μια περιοχή με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες χειμώνα, θα πρέπει να αποθηκεύσετε την αντλία και το φίλτρο σας κάπου ώστε να μην παγώνουν και να αποστραγγίζουν το νερό από τους σωλήνες πριν από το χειμώνα, ώστε να μην ραγίζουν. Εάν η λίμνη σας παγώσει, θα χρειαστεί να κάνετε μια τρύπα στον πάγο για να επιτρέψετε στο διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια να διαφύγουν.
9. Τακτικά τεστ νερού
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες λιμνών κάνουν το λάθος να ελέγχουν σπάνια το νερό της λίμνης πέρα από τους πρώτους μήνες λειτουργίας της. Είναι σημαντικό όμως να υπάρχει μια σταθερή ρουτίνα δοκιμών, και το νερό της λίμνης να ελέγχεται τουλάχιστον σε μηνιαία βάση. Είναι απαραίτητο να έχετε προμηθευτεί διάφορα τεστ νερού, για να βεβαιωθείτε ότι το pH, τα νιτρικά, τα νιτρώδη και η αμμωνία βρίσκονται σε ένα ασφαλές για τα ψάρια εύρος.
Έτσι, εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών δείχνουν ότι υπάρχουν αυξημένα επίπεδα τοξίνης στο νερό της λίμνης, μπορείτε να λάβετε μέτρα για να το διορθώσετε πριν επηρεαστούν τα ψάρια σας